-Γνωστός και ως "γδάρτης", ο Μάρτιος είναι παρόλα αυτά, ο μήνας που φέρνει την άνοιξη, διώχνει τον "κακό" χειμώνα και από την πρώτη κιόλας μέρα της ζωής του, γεννά τη δημιουργικότητα που κρύβουμε μέσα μας, ζητώντας μας να κατασκευάσουμε ένα βραχιόλι, αποτελούμενο από δυο κλωστές. Μία λευκή και μία κόκκινη.
Η παράδοση επιτάσσει να φτιάχνουμε έναν "Μάρτη" ή ένα "Μαρτάκι", δηλαδή ένα βραχιόλι το οποίο τυλίγεται γύρω από τον καρπό μας ή και τον αστράγαλο μας, ενώ διόλου απίθανη δεν είναι η εικόνα, να το βλέπουμε και ως δαχτυλίδι, είτε στα δάχτυλα των χεριών είτε στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού, την τελευταία μέρα του Φεβρουαρίου.
Λίγο από παράδοση...
Ωστόσο, οι περισσότεροι "ξεχνιόμαστε" και φτιάχνουμε τα "Μαρτάκια" μας, συνήθως, την πρώτη μέρα του ομώνυμου μήνα, ο ερχομός του οποίου λειτουργεί σαν ξυπνητήρι αναμνήσεων. Αναπολώντας τις στιγμές της παιδικής μου ηλικίας, θυμάμαι πως οι παραδόσεις, οι μύθοι και τα παραμύθια των μεγάλων, γοήτευαν τα μικρά μου αυτιά και ταξίδευαν το μυαλό μου πολύ-πολύ μακριά.
Ο "Μάρτης", λένε, προστατεύει τα παιδιά -και όχι μόνο- από τις ηλιόλουστες μέρες του μήνα, οι οποίες καραδοκούν να "κάψουν" τα παιδικά προσωπάκια, ενώ θεωρείται προστάτης από ασθένειες, το κακό μάτι και την κακή τύχη. Έτσι, οι μητέρες στρίβουν δυο κλωστές και τοποθετούν τον "Μάρτη" στα παιδιά, αλλά και στα λουλούδια και στα άνθη, ώστε να προφυλάσσεται η ευφορία τους.
Αν κάνουμε μια βουτιά στην ιστορία θα μάθουμε ακόμη περισσότερα στοιχεία για το περιβόητο βραχιολακί, παρόμοια έθιμα με το οποίο συναντώνται στην Αρχαία Ελλάδα και τα Ελευσίνια Μυστήρια, κατά τη διάρκεια των οποίων οι μύστες έδεναν μία κλωστή στο δεξί τους χέρι και στο αριστερό τους πόδι.
Γιατί αξίζει να φτιάχνουμε ένα "Μαρτάκι" ακόμα κι αν μεγαλώσαμε;
Υπάρχουν 3 σημαντικοί λόγοι που καμιά φορά τέτοια έθιμα και παραδόσεις αξίζουν να αναπνέουν ακόμη, στολίζοντας την καθημερινότητα με λίγη φαντασία, ταξιδεύοντας το μυαλό μας στα παιδικά χρόνια, ξεθάβοντας τις μνήμες μας από τα σκονισμένα πλέον ντουλαπάκια του μυαλού.
Αν δεν είσαι παιδί της παράδοσης και "σνομπάρεις" ή απλά δεν πιστεύεις σε αυτά τα έθιμα, αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα για να φτιάξεις με τα χέρια σου έναν "Μάρτη", έτσι για το καλό, τιμώντας έστω για λίγο τα λόγια των μεγάλων, που σε ανέθρεψαν μέχρι αυτήν την ηλικία (όποια και αν είναι αυτή). Γιατί λοιπόν αξίζει να φτιάχνουμε "μαρτάκια" μέχρι να μεγαλώσουμε;
1. Είναι όμορφο να κολυμπάς ανάμεσα σε μνήμες
Το έθιμο της δημιουργίας ενός "Μάρτη" το πρωτόμαθα από τους παππούδες μου, οι οποίοι με τη σοφή φωνή και τον σταθερό λόγο, μου εξηγούσαν με ακρίβεια, όταν ήμουν πιτσιρίκα, πώς να φτιάξω έναν, γιατί να τον φτιάξω και τελικά πού θα καταλήξει αυτό το βραχιόλι με τις δυο κλωστές.
Το κομμάτι της ιστορίας που με είχε συναρπάσει περισσότερο από όλα τα υπόλοιπα ήταν το τέλος του. Δηλαδή, όταν καλοδεχόμασταν τον Απρίλη, και κάθε πρώτη του μήνα, αποφασίζαμε από κοινού, σε ποιο σημείο θα αφήσουμε το βραχιόλι. Συνήθως, επιλέγαμε κάποιο δένδρο, ή στέγη εύκολα προσβάσιμη για τα χελιδόνια.
Σύμφωνα με την ιστορία των δικών μου παππούδων, οι οποίοι την γνώριζαν από τους δικούς τους παππούδες, τα χελιδόνια παίρνουν τις κλωστές και με αυτές δημιουργούν τη φωλιά τους. Αυτή η ιστορία με συντροφεύει μέχρι και σήμερα, και όπως τότε έτσι και φέτος, δυο κλωστές κοντά στην γειτονιά μου θα είναι διαθέσιμες για τα χελιδονάκια, τον Απρίλιο.
Ο καθένας θα έχει σίγουρα τις δικές του σχετικές αναμνήσεις και κάθε αφορμή για να κάνουμε μία "βουτιά" σε αυτές τις όμορφες, ανέμελες εποχές της παιδικής ηλικίας είναι σίγουρα καλοδεχούμενη, έτσι δεν είναι;
2. Για να αντέχει η πίστη στα όνειρα
Η φαντασία η οποία καλπάζει λένε ότι είναι εκείνη των παιδιών. Όταν, όμως, θρέφεται και αναπτύσσεται όμορφα, ένα κομμάτι της παραμένει ανθεκτικό και ξέρει να πιστεύει στα όνειρα, ακόμη και σε αυτά που θεωρούνται "άπιαστα", παρά το πέρασμα των χρόνων.
Τα παραμύθια, οι παραδόσεις, οι μύθοι (πες τα όπως θες) ποτίζουν τα παιδικά μυαλά, αλλά τρέφουν και το παιδί που κρύβουν μέσα τους οι μεγάλοι. Υπάρχει κάτι πιο όμορφο από τις γεμάτες χρώματα σκέψεις, όπως εκείνες των παιδιών, και την αναπτυσσόμενη συνεχώς εμπιστοσύνη και αυτοπεποίθηση πως θα τα καταφέρουμε;
Έστω, και αν η πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι τόσο απλή όσο η παροχή βοήθειας στα χελιδόνια να χτίσουν το δικό τους σπιτικό, τις περισσότερες φορές χρειαζόμαστε πίστη στις δυνάμεις μας. Και κάπου πρέπει να ξεκινήσουμε να "χτίζουμε" την πηγή της.
3. Για να μη σπάσει η αλυσίδα, από γενιά σε γενιά
Όπως οι δικοί μας παππούδες μάς νανούριζαν με τις παραδόσεις και μας τοποθετούσαν, μέσα από τη ζωντανή τους αφήγηση, σε μέρη ξένα, μακρινά, και τόσο γοητευτικά, έτσι και οι ίδιοι κάποια στιγμή ήταν παιδιά, απολαμβάνοντας τις ιστορίες των δικών τους παππούδων. Κι έτσι κι εμείς, ελπίζουμε, μια μέρα να πάρουμε τη θέση τους.
Ένας "Μάρτης", δυο απλές κλωστές, είναι πάντα ένας καλός λόγος για να ξυπνήσει η φαντασία, να βουτήξει η μνήμη στη θάλασσα των παιδικών μας χρόνων, και έπειτα να μεταλαμπαδευτεί μία παράδοση, καθώς εμείς θα ξεκινήσουμε την αφήγηση στους επόμενους.